Ruby چیست؟ آموزش کامل و جامع Ruby

Ruby یک زبان برنامه‌نویسی سطح بالا، پویا و شی‌گرا است که توسط یوکیهیرو ماتسوموتو طراحی و پیاده‌سازی شده است. این زبان با تمرکز بر برنامه‌نویسی شی‌گرا و سادگی، محبوبیت زیادی در توسعه وب و اتوماسیون پیدا کرده است.

# برنامه ساده Ruby
class Greeting
  def initialize(name)
    @name = name
  end
  
  def say_hello
    puts "سلام #{@name}!"
  end
end

greeting = Greeting.new("دنیا")
greeting.say_hello  # خروجی: سلام دنیا!

Ruby در سال ۱۹۹۵ توسط یوکیهیرو ماتسوموتو (معروف به Matz) در ژاپن ایجاد شد. هدف او ایجاد زبانی بود که قدرت برنامه‌نویسی شی‌گرا را با سادگی و لذت برنامه‌نویسی ترکیب کند.

برنامه‌های Ruby از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند. ساختار پایه یک برنامه Ruby شامل موارد زیر است:

#!/usr/bin/env ruby

# تعریف یک کلاس
class Person
  # متغیر کلاس
  @@count = 0
  
  # متد initialize (سازنده)
  def initialize(name)
    @name = name
    @@count += 1
  end
  
  # متد instance
  def say_name
    puts "من #{@name} هستم!"
  end
  
  # متد کلاس
  def self.count
    @@count
  end
end

# استفاده از کلاس
person = Person.new("علی")
person.say_name
puts Person.count

۱. همه چیز شی است

در Ruby، همه چیز یک شی است – حتی اعداد و کلاس‌ها. این ویژگی باعث یکپارچگی و سازگاری در برنامه‌نویسی می‌شود.

۲. انعطاف‌پذیری

Ruby اجازه می‌دهد کلاس‌های موجود را تغییر دهید و متدهای جدید اضافه کنید.

class String
  def reverse_and_upcase
    self.reverse.upcase
  end
end

puts "ruby".reverse_and_upcase  # خروجی: YBUR

Ruby یک زبان کاملاً شی‌گرا است که در آن همه چیز یک شی محسوب می‌شود. درک مفاهیم شی‌گرایی در Ruby بسیار مهم است.

کلاس‌ها و اشیاء

class Animal
  def initialize(name, species)
    @name = name
    @species = species
  end
  
  def introduce
    puts "من یک #{@species} به نام #{@name} هستم"
  end
end

# ایجاد شی جدید
cat = Animal.new("پیشی", "گربه")
cat.introduce  # خروجی: من یک گربه به نام پیشی هستم

وراثت

class Pet < Animal
  def play
    puts "#{@name} در حال بازی کردن است"
  end
end

Ruby انواع مختلفی از متغیرها و داده‌ها را پشتیبانی می‌کند:

# متغیرهای محلی
name = "علی"

# متغیرهای نمونه
@age = 25

# متغیرهای کلاس
@@count = 0

# متغیرهای سراسری
$config = { debug: true }

# ثابت‌ها
MAXIMUM_USERS = 100

انواع داده اصلی

# اعداد
number = 42          # Integer
float = 3.14        # Float

# رشته‌ها
string = "سلام"
interpolated = "عدد: #{number}"

# آرایه‌ها
array = [1, 2, 3, 4, 5]

# هش‌ها
hash = { name: "علی", age: 25 }

# نمادها
status = :active

متدها در Ruby بسیار انعطاف‌پذیر هستند و می‌توانند به روش‌های مختلفی تعریف و استفاده شوند.

# متد ساده
def greet(name)
  puts "سلام #{name}!"
end

# متد با مقدار پیش‌فرض
def calculate_price(amount, discount = 0)
  amount - (amount * discount)
end

# متد با تعداد نامشخص پارامتر
def sum(*numbers)
  numbers.reduce(0, :+)
end

# متد با بلوک
def repeat_twice
  yield
  yield
end

بلوک‌ها و پراک‌ها از ویژگی‌های قدرتمند Ruby هستند که امکان برنامه‌نویسی تابعی را فراهم می‌کنند.

# بلوک با do...end
[1, 2, 3].each do |number|
  puts number * 2
end

# بلوک با آکولاد
[1, 2, 3].map { |n| n * 2 }

# پراک
square = Proc.new { |x| x * x }
numbers.map(&square)

# لامبدا
multiply = ->(x, y) { x * y }

Gem‌ها پکیج‌های Ruby هستند که می‌توانند کد، مستندات و فایل‌های پیکربندی را شامل شوند.

# نصب یک gem
gem install rails

# در Gemfile
source 'https://rubygems.org'

gem 'rails', '~> 7.0.0'
gem 'pg'
gem 'puma'

Ruby on Rails

محبوب‌ترین فریم‌ورک وب Ruby که از معماری MVC پیروی می‌کند. مناسب برای ساخت اپلیکیشن‌های وب مقیاس‌پذیر است.

Sinatra

یک فریم‌ورک سبک و ساده برای ساخت اپلیکیشن‌های وب و API‌ها.

برای توسعه بهتر با Ruby، ابزارهای مفید زیر را در نظر بگیرید:

محیط‌های توسعه

- RubyMine
- Visual Studio Code با افزونه Ruby
- Sublime Text با پکیج‌های Ruby

ابزارهای تست

- RSpec
- Minitest
- Capybara

ابزارهای مدیریت نسخه Ruby

- RVM
- rbenv
- asdf